Sống tự do ngoài trời, chim là giống ăn tạp, thức ăn như trái cây
chín, sâu bọ, mối kiến, dế, cào cào, giun đất, trứng kiến… thậm chí cóc
nhái và cả bông cỏ, ngũ cốc… Cả ngày chúng phải vật lộn vì miếng ăn. Thế
nhưng, khi nuôi trong lồng, chim phải ăn thức ăn chế biến của người
cung cấp, vì vậy, trong thời gian đầu, nhiều con không chịu ăn thức ăn
lạ, có con do quá đói mà ăn miễn cưỡng, sau đó mới quen dần. Thức ăn mà
ta cho chim ăn hiện này, và sau là do kinh nghiệm của người xưa truyền
lại, và sau đó tùy theo ý thích của mỗi người mà gia giảm phần nào. Thế
nhưng, cách chế biến nào là ưu việt thì còn là vấn đề giông dài tranh
cãi, không ai chịu ai. Có điều cần biết, là khi chim đã thích ăn một
loại thức ăn nào thì ta không nên bất thần thay đổi. Nếu có thay đổi thì
ta thay đổi từ từ. Kinh nghiệm cho thấy, do thức ăn thay đổi đột ngột,
chim bị thay lông, ngưng hót một thời gian dài, ít ra là vài tháng.
Thức ăn dành cho chim phải tinh khiết, không mốc meo hôi thối. Dù là
thức ăn hột cũng nên trộn trước đó một tháng là cùng. Con Biscotte thì
tuần nào trộn cho tuần ấy là tốt nhất. Biscotte nên đổ vào cổng cho chim
ăn đủ trong ngày, nếu còn dư nên đổ bỏ, đừng tiếc. Thức ăn hư hỏng sẽ
có hại cho bộ tiêu hóa của chim… chắc chắn đó là điều chủ nuôi không bao
giờ muốn.
Ở nước ngoài, mọi loại chim hót đều có thức ăn pha chế riêng, vào chai
hoặc đóng hộp bán ra thị trường, hoặc dành riêng cho các hội viên nuôi
chim của một vài câu lạc bộ nào đó. Tất nhiên, loại thức ăn đặc chế này
rất bổ dưõng, lại thích hợp với khẩu vị của chim. Nhờ đó mà chim mập
mạnh, sơn lông, lông mướt và siêng hót. Loại thực phẩm này của chim hót
ta có thể gửi mua ở nước ngoài.
Dù là thức ăn gì, mỗi ngày ta phải cho chim hót ăn uống no đủ thì chim
mới sung. Chim bị bỏ đói một ngày sẽ xuống sức, tức bị suy khó vực lên
được. Do đó, việc ăn uống của chim nên được lưu tâm vào sáng sớm mỗi
ngày, ta nên tập thói quen cho mình như vậy.
Mỗi ngày, nước trong chai trong cổng phải thay mới, chai phải sắt trùng
kỹ đừng để lên meo, tạo cơ hội cho các loại vi khuẩn xâm nhập có hai cho
sự tiêu hóa…
Thức ăn ta chế biến dành cho chim hót, thực ra chỉ để nuôi cho chim
sống, chứ không góp phần cho con chim đủ “lựa” để hót nhiều. Không may
ai nuôi chim hót mà cho “ăn chay trường” tức là không cho ăn thêm cào
cào, sâu quí hoặc trứng kiến… mà chim sung sức hay hót hay được. Điều đó
tai hại chẳng khác gì nuôi chó Berger mà cúp phần thịt mỗi ngày! Chim
thiếu thức ăn đám này sẽ suy yếu, biếng hót dần… Mỗi ngày ta nên cho
chim ăn thêm cào cào, sâu quí, mỗi thứ một tí, chim mới đủ lực mà hót
hay và hay hót được.
Đó là kinh nghiệm quí báu của những nghệ nhân nuôi chim hót lâu năm, ta
không nên xem thường. Xin lưu ý là cào cào mua về nên rửa sạch rồi cho
chim ăn, để tránh cho chim bị ngộ độc do thuốc trừ sâu xịt trên lúa,
trên rau…
Tóm lại, việc chăm sóc cho chim hót, tuy công việc không nặng nhọc nhưng
nhiêu khê, lắm khi còn tỉ mỉ, tốn nhiều thì giờ. Vì vậy, một khi đã
chấp nhận “vào nghề” thì nên cố gắng chăm sóc chim cho chu đáo. Do đó,
như phần trên chúng tôi đã trình bày, người nào không đam mê thì không
thể nuôi chim hót được. Với người nuôi chim “chạy theo phong trào” thì
mau nản, dễ bỏ cuộc. Còn với người đam mê thật sự, công việc này nhiều
khi lại làm cho họ thích thú hơn. Nhất là khi thấy được công sức bỏ ra
đã đem lại kết quả tốt, như chim nhờ tài nuôi náng của mình mà khỏe
mạnh, hót hay, thì ai lại không mừng?
(sưu tầm)